شیخ عبد الفتاح ابوغده

شخصیت امشب یکی از رجالات علم وتحقیق است مشتغلین به تراث اسلامی اورا خوب میشناسند وی بیشتر از زادگاهش در کشورهای دیگر مسلمان معروف است.

شیخ عبدالفتاح ابوغده که به نوبهءخود از اکابر علم ودین است اورا در سلسلهء که زیر عنوان علماء وعزاب نوشته است ذکر نموده است،یعنی علماء بی زن،امثال امام محی الدین نووی رحمه الله.

مولوی محمود شاه ولد مبارک شاه معروف به ابو الوفاء الافغانی سال ۱۲۶۷ هجری شمسی  در قندهار تولد گردیده  وسال ۱۳۵۲ هجری شمسی وفات یافته است

وی قندهار را به قصد طلب علم به سوی هندوستان ترک گفته وانجا بعد از درس در مدارس معروف انجا به حیدراباد دکن رحل اقامت افگنده و در مدرسه نظامیه انجا به تعلیم بیشتر علوم اسلامی پرداخته است وی نزد علماء معروف آن دیار امثال مولانا انوارالله و شیخ عبدالصمد وشیخ محمد ایوب زانوی تتلمذ نهاده وآموخته است،بعد از فراغت از مدرسهء نظامیهء حیدراباد نظر به ظرفیت علميی که مدرسین در وي ملاحظه میکنند اورا بر مسند تدریس میگمارند،در انجا وی با بعضی علماء آن دیار مرکز معروف إحیاء المعارف النعمانیة – مشتق از ابوحنیفۀ نعمان- اساس مینهد، این نهاد علمی کتابهای وافری در مذهب حنفی را از دست نویسی بعد از تحقیق وتحشیه به طبع سپرده است،کتابهای الآثار وکتاب الرد علی سیر الاوزاعی تألیف امام قاضی القضاة ابو یوسف  وکتاب اختلاف ابوحنیفة وابن ابی لیلی و کتاب الأصل،کتاب الجامع الکبیر امام محمد ابن الحسن الشیبانی، وکتاب مختصرالطحاوی در فقه مذهب حنفی،وکتاب نفقات امام ابوبکر جصاص،واصول فقه شمس الأئمۀ سرخسی و مناقب امام ابوحنیفه وصاحبین از امام ذهبی را، تحقیق نموده تعلیق نوشته نشر كرده است،همچنان که به طبع کتاب امام محمد ابن الحسن الحجة علی اهل المدینة پرداخت، این مبادرات علمی وی را نزد محققین تراث اسلامی عالم معتمد ومنبع معرفی نمود چنانکه بعدها دار النشرهای معروف در لبنان وسوریه ومصر وعربستان به مجهودات وی اتکا ورزیدند، ودر ميان علماء بحیث علامهء محقق بعد از عبدالحی لکهنوی معروف گردید.

ابوالوفاء الافغانی مرد زاهد وعابد بوده است،ولی در کنار این همه تسلط بر متون در عدم تلاش تجدید از مدرسهء فقهیی حنفیی هند که التزام تام به مناهج متأخرین داشتند ودارند متأثر بوده است،وشاید این به این مسأله برمیگشت که علماء از جنس وی چندان اعتنائی به دخالت در امور عامه نداشتند و شانهء خودرا از تکلف دخالت در امور عامه خالی نگه میداشتند،چیزی که سالها بعد از وی کسانیکه ربع علم ومعرفت وی را نداشتند القاب بزرگ را برای خود چسپانیده ودر امور عامه به تفرد وبدون اعتنا به مقاصد شرعی دخالت نموده وعموم مسلمین را به انجماد خود مکلف ساختند.

رحمه الله واسكنه فسيح جناته